Manukahoning is een natuurlijke honing die door bijen wordt gemaakt. Deze bijen verzamelen nectar van de Manukastruik: een wilde struik die over overal in Nieuw-Zeeland groeit, maar slechts enkele weken per jaar bloeit. De honing bevat antibacteriële en antioxidantieve eigenschappen die in verband worden gebracht met diverse voordelen voor het welzijn1.
De geschiedenis van de Manukastruik als medicinale plant
Eeuwenlang werden delen van de Manukastruik door de Maori's, de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland, als een kruidenmedicijn gebruikt bij koorts en roos2. Honing wordt al sinds de oudheid wijdverbreid gebruikt om wondgenezing te bevorderen3. Maar pas nadat de Europese kolonisten in de eerste helft van de 19e eeuw de Europese honingbij in Nieuw-Zeeland introduceerden, begonnen zowel de Maori als de kolonisten de honing ter ondersteuning van hun welzijn te gebruiken.
Jarenlang werd de dikke, enigszins bittere honing niet bijzonder gewaardeerd en het werd zelfs als diervoeding gebruikt. Totdat in de jaren '80 van de vorige eeuw de unieke, helende eigenschappen werden ontdekt. In de afgelopen decennia hebben wetenschappers zich beziggehouden met de vraag wat er precies anders is aan Manukahoning.
Wat zegt de wetenschap over honing?
Alle soorten honing hebben in een zekere mate antibiotische eigenschappen. Volgens wetenschappers wordt dit veroorzaakt door het feit dat de honing licht zurig is en het van nature voorkomende chemische waterstofperoxide bevat.
Maar Manukahoning is anders omdat zijn antimicrobiële eigenschappen afkomstig zijn uit een niet-peroxide activiteit. Onderzoek heeft aangetoond dat deze activiteit, die uitsluitend bij Manukahoning bestaat, ''significante antibacteriële effecten”3 heeft.
Wat is er zo speciaal aan Manukahoning?
Wetenschappers ontdekten dat de antibiotische eigenschappen worden veroorzaakt door een natuurlijk bestanddeel genaamd methylglyoxaal (MGO), dat zich in de honing ontwikkelt. Hoe meer MGO de honing bevat, des te krachtiger de antibiotische eigenschappen4 zijn.
Merilyn Manley-Harris, hoofddocent voor organische en analytische scheikunde aan de Universiteit van Waikato, Nieuw-Zeeland, zegt hierover: “MGO is een antibacteriële stof en uit onderzoek blijkt dat het voor bacteriën erg moeilijk is om er weerstand tegen te ontwikkelen, omdat de stof meerdere cycli heeft.”
“De ietwat bittere smaak van Manukahoning wordt veroorzaakt door het tamelijk hoge gehalte fenolzuur in de honing. En fenolzuur is een antioxidant.”
Welke gunstige effecten heeft Manukahoning?
Onderzoeken wijzen uit1 dat de inname van Manukahoning een positief effect kan hebben op de gezondheid van de mond en het maagdarmstelsel, en dat het helpt het immuunsysteem te ondersteunen.
Uit onderzoek is gebleken dat Manukahoning algemeen voorkomende bacteriën, zoals E-coli en staphylococcus3, die bij mensen infecties veroorzaken, evenals de bacterie MRSA5 (Meticillinresistente Staphylococcus aureus), kan doden.
Uit klinische testen bij mensen bleek dat een dagelijkse dosis Manukahoning net zo effectief was om tandplak te verminderen en de tandvleesziekte gingivitis te verminderen, als een chemisch mondspoelmiddel. Uit laboratoriumtesten bleek dat Manuka effectief Campylobacter bacteriën, die ernstige diarree veroorzaken, stopte, evenals de bacteriën Enterobacteria en Salmonella, die maagproblemen veroorzaken. Ook hebben laboratoriumtesten aangetoond dat Manukahoning het waterpokkenvirus en het gordelroosvirus Varicella zoster doodt.
Wetenschappers zijn het erover eens dat er meer klinische testen bij mensen nodig zijn om de voordelen van Manukahoning voor de gezondheid te bevestigen, maar er zijn veel positieve signalen die aantonen dat de unieke eigenschappen van deze bijzondere honing het welzijn een boost kunnen geven.
Wat maakt Manukahoning uit Nieuw-Zeeland uniek?
Alle Manukahoning die uit Nieuw-Zeeland wordt geëxporteerd, moet aan de strikte vereisten van de Nieuw-Zeelandse regering voldoen om te garanderen dat het authentiek is. Wetenschappers in dienst van de overheid hebben vier chemische stoffen en een DNA-marker geïdentificeerd die uniek zijn voor de Manukahoning uit Nieuw-Zeeland6. Iedere zending moet worden gecontroleerd om te garanderen dat deze een bepaald gehalte van deze vijf elementen bevat voordat het product aan Nederlandse klanten7 verkocht kan worden.
Bronnen:
1. Patel S, Cichello S. Manuka honey: an emerging natural food with medicinal use. Nat Prod Bioprospect. 2013;3(4):121–128. doi:10.1007/s13659-013-0018-7
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4131577/
2. Jones R, Rongoā – medicinal use of plants, TEARA: The Encyclopaedia of New Zealand
https://teara.govt.nz/en/rongoa-medicinal-use-of-plants
3. Mandal MD, Mandal S. Honey: its medicinal property and antibacterial activity. Asian Pac J Trop Biomed. 2011;1(2):154-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3609166/
4. Grainger M, Owens A, Manley-Harris M, et al. Kinetics of conversion of dihydroxyacetone to methylglyoxal in New Zealand mānuka honey: Part IV – Formation of HMF. Food Chemistry. 2017;232:648-655. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2017.04.066
5. Visavadia, B G, et al. Manuka honey dressing: An effective treatment for chronic wound infections British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. 2008;46(1):55-56. https://doi.org/10.1016/j.bjoms.2006.09.013
6. McDonald C M, Keeling Z E, et al. Using chemical and DNA marker analysis to authenticate a high-value food, manuka honey. npj Science of Food. 2018;2:9. https://www.nature.com/articles/s41538-018-0016-6
7. Ministry for Primary Industries. Manuka Honey. https://www.mpi.govt.nz/growing-and-harvesting/honey-and-bees/manuka-honey/
